Wijze woorden van Lief op plandag van OxfamWereldwinkel Mechelen 3 februari 2013

Bonne arrivée.
Om te eindigen willen we graag onze ervaringen van deze reis met jullie delen,wat al de ontmoetingen bij ons hebben losgemaakt.
Toen we thuis kwamen,heel enthousiast,vol van Africa,de mooie kontakten,de warme mensen ,de kracht van de vrouwen,hun strijd om te overleven,hun coöperatieve werking,waren we ook stil geworden van de realiteit die we hadden gezien en gevoeld.
We dachten er direkt in te vliegen,onze foto's en filmpjes te sorteren ,maar ik botste op praktische problemen,oa. mijn laptop die vastliep zodat ik verplicht werd te wachten.
Dit kon geen toeval zijn,dit brengt ons wat dichter bij Africa,bij hun realiteit.
Wat moet het moeilijk zijn te werken in hun omstandigheden.
De armoede,de droogte,de 10 jaar durende oorlog,gebrek aan technologie,geen internet in de burelen van Gonaté,het onstabiel en ondemocratisch regime,de corruptie,de hoge normen van het westen,de lage prijzen voor hun cacao en niet te vergeten de Africaanse mentaliteit.
Dago,de man die net is weggegaan bij Kavokiva heeft met veel begrip uitgelegd hoe moeilijk het is om te werken in de coöperatieven in Ivoorkust,hoe het samenwerken kan vastlopen door te sterke groei,gebrek aan visie en samenwerking,wisselend personeel.

Hij eindigde het gesprek met de belangrijke boodschap van respect voor de producenten ,mannen en vrouwen ,jong en oud,hun kennis en inzet en hun cultuur.

Als we iets geleerd hebben dan is het milder te zijn,niet te oordelen met onze Westerse mentaliteit,ook als we kijken door onze kritische bril kunnen we rekening houden met hun beperkingen.

En is het niet onze solidariteit,onze vriendschap die zo belangrijk is voor hen,te weten dat ze

niet alleen staan in hun strijd tegen de kinderarbeid,tegen de armoede,voor het algemeen welzijn en de coöperatieve gedachte.

Zo willen we samen werken aan hun toekomst,samen een beweging vormen.

L'union fait la force.

Les petites histoires

Bij Kavokiva staat een boom, een cashewnotenboom. En onder die boom daar staat een bank, een lange bank. En op die bank daar zitten mensen, heel veel mensen, altijd andere mensen. En die mensen praten, lachen, knabbelen nootjes, wisselen nieuwtjes uit. Producenten, chauffeurs, magazijniers. Het werd ons favoriete plekje tussen de bezoeken door. Die bavardageboom is zowat het symbool van de vriendschappelijke ambiance die we mochten leren kennen bij Kavokiva.

“Bonne arrivée”! Overal werden we zo onthaald. Of je nu 10’ weg was of twee dagen, of men je nu kende of niet, overal werden we welkom geheten. En overal onderweg werden wij begroet. Er werd gezwaaid, gebonjourd of ge Njamboot of geMwanboot. Heerlijk toch, hoe men via dit groeten verbondenheid deelt. We zullen het missen…

Njam, njam… dat zeggen we als we iets lekker vinden, als we lekker aan het eten zijn of kindjes zeggen het als ze de taal nog niet goed spreken. Hier is de Njam een zeer belangrijk en erg gewaardeerd voedsel. Het is een wortel die met een lange prikstengel omhooggroeit. Wat zo interessant is aan de Njam is dat deze geoogst wordt wanneer alle andere gewassen er niet zijn. Bovendien houdt deze wortel heel lang goed. Het is dus echt de reserve voor het laagseizoen. En de kindjes worden er groot en sterk van!

We hebben hier veel mooie mensen ontmoet. Jonge dynamische, energieke vrouwen en mannen en ook wijze, bedaarde, gedreven oudere vrouwen en mannen. En bij hen hoort dit Afrikaans gezegde: “Quand un vieux meurt, c’est une bibliothèque qui brûle. “

Papaya’s groeien hier met overvloed tussen de cacaobomen. Nochtans hebben we zelden of nooit iemand papaya zien eten. Voor de Baoulé –de etnie die hier het gros van de cacaoproducten uitmaakt- is papaya eten taboe. De plant wordt gewaardeerd als schaduwplant voor de cacao, maar zijn vruchten worden aan de honden gegeven. Of aan ons J

Ongewild zijn we het onderwerp geworden van een les op school. Weet je de welke? De les over rassenverschillen. We waren even het schoolvoorbeeld. Die staat hier nog als verplichte materie in de handboeken. Nochtans is er maar één ras, het menselijk ras.

Onze reis begon met een bezoek aan de teinturières. Zij gebruiken potasse om de kleuren te fixeren op de stoffen. En nu weten we waar die potasse van wordt gemaakt. Van cacaoschillen. Wat overblijft na de ecabossage wordt gedroogd en de schillen worden uiteindelijk verbrand. Dit restproduct wordt verkocht als potasse. De cirkel van ons verhaal is rond.

Les écoles passerelles

Een 200-tal leerlingen in 6 klasjes, meestal kinderen die geen geboorteakte hebben.

Maar één derde van de 700 kinderen uit de 14 verschilende dorpen kunnen de lessen volgen.

Het gebouw is in leem opgetrokken. De ambitie is een bakstenen gebouw neer te zetten en dan de aanvraag te doen om een officiële school te worden.

Ecole champs

's Morgensvroeg gebruiken we zowat alle transportmiddelen die hier voorhanden zijn: taxi, baka (kleine busjes) en moto om in de 'veldschool' (of is het VELTschool :-)) te geraken. Zo'n école champs is letterlijk een vorming die in het veld van een boer doorgaat. Er komen mensen samen uit verschillende dorpen. Vandaag geeft Abassiri Kwasé, een lesgever van ANADER (een instituut dat de boeren met raad en daad ondersteunt) een les over veilig pesticidegebruik. Ik heb echt genoten van de pedagogische aanpak van deze man. De vergelijkingen die hij maakte om zijn verhaal levendig te houden, de gestructureerde, maar kalme aanpak tot en met de energizer die hij gebruikte. Het geheel zat goed in elkaar. En deze lesgever was inhoudelijk helemaal mee met het fair trade verhaal. Hij was ook op de hoogte van de recentste ontwikkelingen qua pesticidegebruik en de strenge Europese normen. Zo drukte hij het uit: "Nous sommes les cuisiniers des chocolatiers".

De oogst ophalen in L'Oukoukwamekro

Zak dichtnaaien

Wegen ter plaatse in het dorp

Eén van de weinige stappen die we nog niet hadden gezien, was het ophalen van de oogst in een dorp. Maandagavond om 17u45 was het zo ver. Wij, het camionneke in en via de bobbelige wegen bij zonsondergang naar het dorp van Jacques. Jacques is de medewerker die ons de pépinière in zijn dorp liet zien. Nu gaat hij mee de geoogste cacao ophalen. Het hele zeizoen door haalt men in de dorpen cacao op. Deze keer gaat het om 5 zakken, het zal zowat het laatste deel van de oogst zijn in dit dorp. De zakken waar de cacao in verpakt wordt, komen mee met de Kavokiva camion. De cacao die in het dorp bewaard is, wordt hierin overgeladen, de zakken worden dichtgenaaid en er is een eerste weging in het dorp zelf. Nadien wordt de weging bij Kavokiva nog eens herhaald om zeker te zijn. Er ontstaat even een kleine discussie over de kwaliteit van de zakken. Die zijn niet meer in orde volgens de producent, te dun en hij klaagt dat er dan teveel grammen af worden getrokken van het gewicht van zijn cacao. De mensen van Kavokiva (1 weger, 1 lader en 1 chauffeur) luisteren geduldig en werken ook wat door, want het wordt al heel donker. Naast de 5 zakken laden we de rest van de camion vol bananen. De vrouwen brengen die alvast richting de grote weg zodat ze morgen minder moeten sleuren. Na nog een vervelende stop bij de politie, komen we terug aan in het magazijn van Kavokiva. De cacao gaat onder zeil en wij zijn weer eens bekaf na een welgevulde dag.

Een nieuwe actie rond kinderrechten?

Overleg samen met Alphonse en Emmanuel

Vandaag zaten we samen met Alphonse en Emmanuel om te spreken over de strijd tegen de ergste vormen van kinderarbeid. Oxfam-Wereldwinkel Mechelen heeft hier al heel wat acties rond opgezet. Denk maar aan onze dozenknutsels op de speeldag, onze bokesactie aan de stations, onze tentoonstelling rond kinderrechten. Maar hier heeft men ook niet stilgezeten. Deze twee terreinwerkers deden ons verslag over de sensibilisatiecampagne die zij voerden in de dorpen met de ouders. Het eerste doel was om een onderscheid te leren maken tussen de ergste vormen van kinderarbeid (PFTE: Pire Formes du Travail d’Enfant) en kinderen die meehelpen in het huishouden (travail socialisant). Het tweede belangrijk doel was om ouders ervan bewust te maken dat de plaats van kinderen niet in de cacaoplantage is, maar op school. In elk dorp werden comités opgericht die de ouders interpelleren als er toch kinderarbeid wordt vastgesteld. Een vorm van sociale controle, dus. Met Oxfam concentreren we ons op die dorpen waar Kavokivaleden aanwezig zijn, maar in de andere dorpen is een Ivoriaanse NGO actief: ASA (Africa Assistance Sécours). Zij evalueren in de dorpen hoe de sensibilisering is verlopen. Een zeer interessant initiatief dat Kavokiva genomen heeft, is de “école passerelle”: voor die kinderen die niet naar school kunnen gaan omdat hun geboorteakte niet in orde is of de school te ver weg is, voorzien vrijwilligers, die door de staat een minimale opleiding hebben gekregen, alfabetisering. De dorpsbewoners leggen centen bij elkaar om deze vrijwilligers toch enigszins te vergoeden. Kinderen zonder uniform kunnen niet naar school. Ook heel arme kinderen kunnen niet naar school. Zo maakte Fanny mee dat in een dorp een vrouw weduwe werd en van haar 8 kinderen moest kiezen dat er 4 wel en 4 niet naar school gingen. Hoewel zij zelf vlot Frans sprak, kende haar dochtertje van 9 geen woord Frans. Deze kinderen kunnen terecht in de école passerelle. Een andere optie is dat deze kinderen een beroep leren. Zo ontmoetten we bijvoorbeeld de “apprentis” van Simon: deze jongens leren mecanicien worden. Het is BIT (Bureau International du Travail) die hierin voorziet. Naast mecanicien kunnen, vooral de meisjes, coiffure (kapper) en couture (naaister) doen. Men plant ook een project rond élévage des animaux (dieren opkweken). Wat hier wel een pluspunt is in Ivoorkust, is dat er een schoolkit voorzien wordt vanuit de overheid voor elke schoolgaand kind. Natuurlijk zijn het alleen de geregisteerde kinderen die daar recht op hebben. Een reden temeer om aan registratie te werken. De overheid laat op die manier wel zien dat ze schoollopen belangrijk vindt. De acties tegen kinderarbeid zijn dan ook een nationaal thema geworden in Ivoorkust.

Na die uitwisseling is het tijd om na te denken over hoe we in de toekomst kunnen samenwerken. Wat meteen, duidelijk wordt is dat er een tekort is aan financiële middelen. Nu de cacaoproductie zo laag is, zijn er immers minder inkomsten zowel bij de boeren als in de coöperatie. De vraag naar Oxfam toe is dan ook of er geen schoolkits of uniformen voorzien kunnen worden voor die kinderen die echt het zwaarst getroffen worden door de armoede. Een vraag die wij niet meteen kunnen beantwoorden, maar die we wel meenemen. Onze slogan is immers ‘Trade not aid’, maar verplicht ons dat niet na te denken over die fair trade premie? Deze premie zou de coöperatie immers de kans moeten geven zelf te beantwoorden aan deze terecht gestelde noden. Maar ze volstaat niet. Ivoorkust is immers een zeer arm land. Hebben zulke landen geen nood aan een hogere premie? Investeren in projectgeld is immers eindeloos en lokt hulpafhankelijkheid uit. Een discussiethema voor de Partnercommissie??

En nu concreet voor de partnerband Kavokiva-Mechelen! Er is een grote motivatie om samen verder te werken rond kinderrechten. Vooral de kinderen met weinig kansen willen we meenemen in het vervolg van het verhaal. Het thema dat door de organisatoren van de speeldag in Mechelen naar voren werd geschoven, namelijk “wat willen ouders voor kun kinderen” en “waar dromen kinderen van om te doen voor ze twaalf worden”, brachten we ter sprake. We werkten hier ook al rond in de dorpen en namen mooie interviews af met enkele ouders. We merkten toen ook dat foto’s nemen de mensen enorm veel plezier doet. Vandaaruit ontstond het idee om deze dromen van ouders en kinderen, in word en beeld, uit te gaan wisselen tijdens onze volgende actiemomenten: 19 mei in Mechelen en 12 juni hier. Come and see!

Bezoek aan de vrouwengroep Ejo Henian in Manhounou-project van Oxfam, productie van groenten in laagseizoen

Rondgang door het dorp

Tuintje

Emilienne, voorzitster van de vrouwengroep

Ontmoeting met de chef du village

Huiswerk maken!

Ophalen van water 

Herstelling van het kookvuur

Een mooi huis in het dorp

Groespfoto van deze sterke vrouwen en enkele mannen :-)

Het bezoek aan de vrouwengroep was me zo sterk bijgebleven dat we besloten terug te gaan naar Manhounou. De vrouwen van de cacaoproducteurs van Kavokiva beplanten en onderhouden 3 velden waarop ze tomaten, kolen, aubergines en maniok kweken. Een goede financiële aanvulling na de cacaoogst. Ze ontvangen van Oxfam zaaigoed, een pomp om water te sproeien, gieters en 5 fietsen. We bezochten het dorp en werden enthousiast onthaald en de vrouwen waren onmiddellijk bereid om samen te praten over hun werking op het veld en de solidariteit met onze Wereldwinkel. We deelden met hen onze ervaring over composteren, wisselcultuur en het planten van ajuin tussen de gewassen om de kolen te beschermen tegen insecten. De vrouwen waren massaal aanwezig. 35 vrouwen en 6 mannen die helpen met het zware werk. Hun grote probleem is het vervoer en de verkoop van de oogst. De weg naar het dorp is in heel slechte staat, de mannen willen hun producten vervoeren met de fiets, maar bij regen is dat bijna onmogelijk. De vrouwen fietsen hier niet en het is voor hen taboe als we erover willen praten. We sloten de avond al zingend af. De verbondenheid was sterk en we willen graag hiermee doorgaan. Werken met de vrouwen is een manier om onze solidariteit te versterken. Door hun sterke inzet gaan de kinderen naar school in Manhounou. Zo kunnen we samen de strijd tegen de kinderarbeid verderzetten. 

Bezoek aan de materniteit, die deel uitmaakt van het centre de santé van Kavokiva

We hadden en gesprek met de assistente van de vroedvrouw. De vroedvrouw zelf is thuis in bevallingsverlof, maar wordt wel geroepen als de geboorte zich aankondigt, ze woont vlakbij. De vrouwen komen naar het centrum op afspraak, éénmaal per maand voor het prenataal onderzoek. Donderdag is het marktdag en vrije consultatie. Ze betalen 20% van het materiaal en de medicatie. De bevalling is gratis. Er wordt een boekje van moeder en kind gemaakt, waarin alle belangrijke gegevens staan. Er zijn een 15tal bevallingen per maand. Er is een lijst met de namen van vrouwen van de cacaoproducteurs van Kavokiva. Het centrum is van de staat, het personeel wordt betaald door Kavokiva. Maar ook hier horen we dat dit niet altijd mogelijk is nu de cacaoproductie zo laag is dit jaar.In de dorpen zijn het de matronnes die vaak de bevallingen doen. Maar zonder enige vorm van hygiëne en materiaal. En ook met weinig respect voor de vrouw. Dit is mijn ervaring toch. Het is hier vaak gebrek aan geld en transportmiddelen en daarom blijven de vrouwen in hun dorp om te bevallen. De optie van naar een gezondheidscentrum of dispensarium te gaan, is zeker veiliger en efficiënter. Maar in de praktijk zie ik dat daar nog hard aan moet gewerkt worden. 

Het feest van de écabossage

Het hoogtepunt van de cacaooogst waarbij gans het dorp meewerkt.

Er wordt gezongen en geroepen en de sfeer zit er goed in.

Hier gebeurt het openen van de vrucht met de machete.

Terwijl het ook anders kan.

Samen werken en samen eten geeft een sterke verbondenheid.

De vrouwen hebben goed voor het eten gezorgd: foutou, rijst, varkensstoofpot en als dessert een stukje fair trade chocolade.

Het is zaterdag: ook de kinderen mogen mee feesten.

De fermentatie kan beginnen. De cacaobonen worden op bananenbladeren gelegd.

Het vocht wordt opgevangen en iedereen is verlekkerd op de cacaodrank.

Veel lachende mensen!

Pépinières

Pépinières

De jonge gasten die door Kavokiva zijn aangesteld om deze projecten op te volgen, gaan zelf ter plaatse kijken op de velden of aan de voorwaarden is voldaan.

De pépinières bevatten tussen de 10.000 en 100.000 jonge cacaoplanten

In een aantal dorpen bezochten we pepinières, soms betaald door Oxfam, soms door Nestlé. Het zijn opkweekplaatsen van jonge cacaoplanten. De kleinere bevatten zo'n 10.000 planten. De grotere kunnen gaan tot 100.000 planten. Het belang van de pépinières is groot. Iedereen wilde ze ons ook graag tonen. We zagen immers ook met eigen ogen dat in veel velden de bomen verouderd waren of ziek. Er is dus dringend nood aan nieuwe aanplant. Na twee jaar al kan zo'n nieuw cacaoboompje vruchten opleveren. Het is dus nu tijd om hier iets aan te gaan doen. Maar zomaar planten uitdelen, dat werkt niet, dat ervaarde men al. Daarom zijn er strikte criteria waaraan je moet voldoen om recht te hebben op plantgoed. De eerste voorwaarde (en meteen dus ook een concreet voordeel) is dat je lid bent van Kavokiva. Tweede voorwaarde is dat je je veld klaarmaakt volgens een aantal normen: afstand tussen planten, bemesting, enz... De jonge gasten die door Kavokiva zijn aangesteld om deze projecten op te volgen, gaan zelf ter plaatse kijken op de velden of aan deze voorwaarden is voldaan. Pas als alles in orde is, worden de planten geleverd. En eens geplant, komen zij opnieuw langs om te controleren of de planten er effectief staan en om bijkomend advies te geven. Deze projecten zijn echt goed uitgebouwd. De kracht ervan zit volgens ons in het feit dat er mensen zijn voor aangesteld die dichtbij de producenten staan. Het zijn jonge mannen, die bij Kavokiva soms werken als chauffeur, weger,... maar die zelf allemaal ook een veld hebben en weten wat cacaoproductie inhoudt. Ze trekken op hun brommetjes naar de velden om de producenten met raad en daad bij te staan. Dit is veel effectiever dan wat er tevoren gebeurde: een centraal orgaan van de overheid dat eens om de zoveel tijd langskwam voor een vorming zonder opvolging. Het belang voor Kavokiva van dit soort projecten is dan ook groot: de cacaoproductuie moet omhoog! Zoveel is duidelijk. Een kritische bemerking kunnen we dan natuurlijk ook wel maken. Dat Oxfam hierin investeert is een vraag van de boeren: meer cacao betekent meer inkomsten. En een betere cacaokwaliteit resulteert ook in meer cacao die fair trade kan gelabeld worden. En mey de fair trade premie kan de coöperatieve investeren in projecten die de gemeenschappen ten goede komen. Maar wat Nestlés belang hierin is, is vager. Zij investeren massaal geld in deze regio: niet alleen pépinières maar ook scholen en gezondheidscentra worden door hen ondersteund. Natuurlijk is daar eenzelfde doel: cacaoproductie verhogen. Maar zoals we dit bedrijf nu kennen wellicht met het oog op het drukken van de cacaoprijs. Caritas met eigenbelang. Mogen wij ons deze kritische vragen stellen? Hier worden ze niet gesteld. Men is blij met alle hulp en steun die gegeven wordt. De mensen willen vooruit maar zien het hier vaak niet vooruitgaan.

Ejo Enya

De voorzitster

De vrouwen van Koffiekro aan het werk op hun velden

Ejo Enya "laat ons samen machtig zijn"

In Koffikro hebben 25 vrouwen de handen in elkaar geslagen. Zij richtten een coöperatieve op met de naam Ejo Enya, wat zoveel willen zeggen als "laat ons samen machtig zijn". Deze vrouwen ervaarden immers vaak dat mensen hen beloftes deden maar deze niet nakwamen of erger nog dat ze bedrogen werden in hun handeltjes. Dankzij wat steun van Oxfam, maar vooral dankzij hun eigen tomeloze inzet hebben zij nu een gezamenlijke groententuin waar ze kolen en tomaten kweken. De opbrengst van deze tuin wordt gestort op een rekening waar zij samen over beslissen wat de besteding wordt. Vaak wordt dit geld nu gebruikt om schoolkosten voor de kinderen mee te dekken. Eén van de redenen immers waarom de vrouwen zochten naar andere inkomsten is de dalende cacaoproductie. De inkomsten die hun mannen hieruit genereren, volstaan helemaal niet om de minimale kosten van een gezin te dekken. Al deze vrouwen hebben eigen velden met gewassen om hun gezinnen te voeden, enkelen onder hen hebben zelf cacao. Maar dit groentenveld brengt dus echt inkomsten binnen voor het gezin en -daar dromen ze van- om grotere projecten te kunnen aanpakken. De steun die Oxfam hen verleende, bestond eruit dat ze zaaigoed kregen en wat centen om enkele contractarbeiders te betalen om het zware ontginningswerk te helpen doen. Maar ook nu nog blijft het hard labeur op deze povere gronden. De opbrengst van hun eerste lading kolen was dan ook niet wat ze ervan verwacht hadden.

Lief en ik hebben beiden ook een groententuin en wilden graag onze kennis delen.

We spraken met de vrouwen over het opzetten van een composthoop, over wisselteelt en over beschermende gewassen die schadelijke insecten op afstand kunnen houden. Deze vrouwengroep heeft dit erg gewaardeerd!

We brachten hen ook de wensen over van julie allemaal, de vrijwilligers van Oxfam-Wereldwinkel Mechelen. 

We lazen jullie wensen voor en telkens werd dit onthaald op applaus.

Voor Annick speciaal moeten we trouwens een boodschap overbrengen. 

In de groep werkt een vrouw mee die niet goed te been is. Zij draagt bij aan het werk in de groententuin. We zagen ook haar huis, waar ze met haar moeder en drie kinderen woont. Ze hoort echt bij deze groep en genoot ook zichtbaar van onze aanwezigheid. De voorzitster van deze groep bedankt jullie, "zusters en broeders", zoals zij dat zelf zei, voor de steun en omdat jullie aan hen denken. Dat warme solidariteitsgevoel was echt aanwezig terwijl we met elkaar samenzaten op het veld. En dat is vooral wat ik dan van hen weer leer. Alleen zullen we niets veranderen: cabossons ensemble!

Een mooi verhaal volgt

Deze namiddag hadden we een afspraak met de matronne of doula van Gonaté. Tijdens onze kennismaking werd ze geroepen voor een bevalling. Een jonge vrouw was in arbeid voor haar eerste kindje. De geboorte ging vlot. Het kindje had het moeilijk maar herstelde zich, het was wel erg klein. De matronne stelde vast dat er nog een kindje in de buik was, een tweeling dus. Het tweede kindje liet lang op zich wachten. De matronne vroeg me mee en we gingen samen aan de slag. Er waren geen weeën meer en de vrouw kreeg een stimulatie. Na lang wachten is het tweede kindje geboren. Kleiner dan haar zusje en erg zwak. Ik twijfel of het goed komt. Er was geen geld voor hospitaal of dispensarium. Deze mensen waren geen lid van Kavokiva en kunnen dus geen gebruik maken van het Centre de Santé of de ambulance. Een spannende bevalling en in welk een primitieve omstandigheden. Voor ons haast onmogelijk en zeker ondenkbaar. Een heel bijzondere ervaring. De realiteit van de armoede hier aan de lijve ondervonden.

De school in Manhounou

Deze ochtend zijn we weer de moto op gesprongen, richting Mahounou.

Lief had hier immers woensdag interessante eerste contacten gelegd. We willen graag met de kinderen uitwisselen en ook de leerkrachten spreken. We hopen fijn materiaal te verzamelen voor de educatieve momenten in de Wereldwinkel wanneer scholen op bezoek komen, voor een mogelijke tentoonstelling in het Speelgoedmuseum en natuurlijk ook ter voorbereiding van een nieuwe actie rond kinderrechten op de Mechelse speeldag. Lief maakte veel leuke filmpjes. Die zullen we later monteren en laten zien. Bij wijze van voorproefje volgen hier alvast wat foto's.

Tijdens de uitwisseling over 'spelen' kwam natuurlijk de nationale Belgische en Ivoriaanse trots naar boven: voetbal! Deze jongen schrijft de naam van zijn favoriete speler op het bord. Hazard is hier niet gekend, in Abidjan wel, maar hier is er geen TV.

De klas van meester Kofi, het vijfde. Veel van zijn leerlingen hebben geen geboorteakte. Nochtans hebben ze dit nodig om zich in te kunnen schrijven voor het eindexamen van de lagere school. Hun studies stoppen  hier bij gebrek aan papieren. Daarom is het hebben van geboorteaktes zo"n prioriteit in het project dat Oxfam heeft lopen rond kinderrechten

De meisjes demonstreren een liedje en een dans, die ze zingen om elkaar te stimuleren naar school te gaan

De wensen die de vrijwilligers van Oxfam-Wereldwinkel gemaakt hebben, komen aan!

Ook wij geven een beetje 'les': over chocolade natuurlijk!

 

Juf Mariette legt uit hoe belangrijk het is om je huiswerk te maken. Maar ook hoe moeilijk het is voor deze kinderen om dit te doen. Als ze van school komen, moet er eerst wat geholpen worden in het huishouden en dan wordt het stilltjesaan donker. Er is geen licht. Hoe kan je dan huiswerk maken? En zo begint de volgende dag op school opnieuw met dezelfde leerstof en geraken ze niet zo goed vooruit. Dat frustreert zowel de juf als de kinderen. Zou het geen idee zijn om in een vervolgproject van Oxfam te investeren in lampen op zonneenergie voor de kinderen in de dorpen?